Rosa Vecht is, voor zover bekend, de enige Nederlandse verpleegkundige die tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) is omgekomen. Nederland was neutraal, maar sommige verpleegkundigen voelden zich geroepen naar het oorlogsgebied te gaan om gewonde soldaten te verplegen. Rosa Vecht was een van hen. Ze werkte in hospitalen in Antwerpen en Veurne. Op 23 januari 1915 werd ze getroffen door een granaatscherf, met de dood als onherroepelijk gevolg. Dit dossier gaat over een bijzonder moedige meid.
Rosa Vecht, of Roosje zoals op haar geboorteakte staat, zag het levenslicht op 18 juli 1881. Haar ouders, Mozes Vecht en Diena van Hamburg, waren orthodoxe joden en woonden in de Beekstraat 38 te Elburg. In het Gelderse vestingstadje woonden in de 19e eeuw diverse Joodse gezinnen, die hun brood verdienden in de manufacturen, de veehandel of in het onderwijs. Er was een actief sociaal verkeer tussen de vaak grote families, waarbij de sjoel het middelpunt was. Rosa groeide op als oudste van 6 kinderen en zal ongetwijfeld de nodige hand- en spandiensten verricht hebben om het grote gezin draaiende te houden.
De Beekstraat in Elburg. Het huis met de luiken is het ouderlijk huis van Roosje Vecht, nr 38. © Oudheidkundige vereniging Arent thoe Boecop
Waarom Rosa Vecht voor de verpleging koos, blijft gissen. Volgens overlevering in de familie had ze tegen de zin van haar streng gelovige vader een relatie met een niet-joodse jongen. Mogelijk vond ze het Joodse milieu te verstikkend en was haar keuze voor een opleiding tot verpleegster een manier om een eigen leven op te bouwen. In ieder geval probeerde Rosa al op 17-jarige leeftijd toegelaten te worden tot de verpleegstersopleiding van het Nederlands-Israëlitisch Ziekenhuis te Amsterdam. Voor toelating tot die opleiding moest ze echter 23 jaar zijn. Enkele jaren later kon ze wel met de verpleegstersopleiding beginnen.
Toen en Nu - januari 2015
Er zijn altijd verpleegkundigen geweest, die hun hoofd boven het maaiveld durven uit te steken. Die het lef hadden ver van huis te midden van oorlogsgeweld gewonde soldaten te verplegen met gevaar voor eigen leven. Rosa Vecht (1881-1915) was zo'n verpleegkundige.
Lees het volledige artikel
Oorlogsverpleegster Rosa Vecht ging tijdens Wereldoorlog I op eigen houtje naar het strijdtoneel om soldaten te verplegen. In januari 1915 sneuvelde ze. 100 jaar later, in 2015, herdachten we haar onder de Menenpoort in Yper. Luister naar het ontroerende gedicht ‘We will remember them’, dat Rick Ravensburg voorafgaand aan de Last Post voorlas.
Het ziekenhuis was gevestigd aan de Nieuwe Keizersgracht. Rosa Vecht begon hier in 1900 op 19-jarige leeftijd aan haar verpleegstersopleiding. Rosa Vecht solliciteerde al eerder om de verpleegsteropleiding te gaan volgen. Wegens te jonge leeftijd werd ze afgewezen. Begin 1900 had ze meer succes en kon ze ...
... als leerling-verpleegster beginnen. Ze rondde haar opleiding af in 1907 in het Nederlands-Israëlitisch Ziekenhuis in Rotterdam.
Beeld: Collectie Joods Historisch Museum, Amsterdam (collectie J. van Velzen)
Op woensdag 24 april 1907 legde leerling-verpleegster Rosa Vecht het verpleegstersexamen af. Ze slaagde voor haar theoretisch examen en ontving uit handen van de examencommissie van de Nederlandsche Bond voor Ziekenverpleging het verpleegsterdiploma. Een opleiding tot verpleegster duurde in die tijd drie jaar. Als leerling was Rosa opgeleid in het Israëlitisch Ziekenhuis aan de Schietbaanlaan te Rotterdam. Hier bracht ze de theorie van de ziekenverpleging in de praktijk. Met het felbegeerde diploma van ‘Pleegzuster’ op zak kon ze als gediplomeerd verpleegster aan de slag.
De voor jou geselecteerde dossiers verschijnen naast elkaar. Je kunt via het pijltje in de rode balk aan de zijkant van het dossier verder klikken.
Reacties
Kim 01-02-2016
In het rijtje 'literatuur over verpleging en WO-I' ontbreken 3 belangrijke titels: - Ellen N La Motte: Het kielzog van de oorlog - Enid Bagnold - Dagboek zonder data - Mary Borden - Verboden gebied Uitgebracht door De Bezige Bij als een drieluik. Het zijn drie verpleegkundigen ten tijde van WO-I die schrijven over hun ervaringen. Met name het boek van Ellen N la Motte is zeer illustrerend. Het boek is ten tijde van de oorlog gecensureerd geweest omdat het de 'jongens' teveel zou demotiveren. Reactie FNI: Kim, dank voor je aanvulling. Het klopt wat je signaleert. We hebben de enorme hoeveelheid dagboeken van verpleegsters uit deze oorlog er niet in vermeld.Het zijn er heel veel en op zich is het al een apart dossier waard. Dus er wordt aan gewerkt!