Het leek voor Johanna Paulina Reynvaan niet weggelegd om verpleegster te worden. Toch was ze één van de eersten die slaagden voor het Witte Kruis diploma en speelde ze een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de verpleging. Lees haar verhaal.
Johanna Paulina Reynvaan is een van de belangrijkste grondleggers van de Nederlandse verpleging. Ze haalde als een van de eerste vrouwen het verpleegstersdiploma van het Witte Kruis. Daarna speelde ze een belangrijke rol bij tal van vernieuwingen binnen het verpleegkundig beroep.
In 1844 werd Johanna Paulina Reynvaan als dochter van een rijke tabakshandelaar in Amsterdam geboren. Toen ze 10 jaar was, stierf haar moeder. Anna zorgde daarna voor haar broertjes en zusjes. Men verwachtte van haar dat zij zou trouwen, zoals dat hoorde voor een meisje uit een rijke familie. Het was in die tijd niet gebruikelijk voor vrouwen in haar kringen om buitenshuis te werken. Als uitzondering konden ze zich wel wijden aan liefdadigheid. Daaronder viel het opvoeden en beschaven van minderbedeelde mensen. Een dergelijke tijdsbesteding was in lijn met de zogenaamde ‘vrouwelijke kwaliteiten’.
In 1870 woedde de Frans-Duitse oorlog en veel Nederlandse dames van stand boden aan om gewonden te helpen verplegen. Ook Anna wilde bij de ambulancedienst van het Rode Kruis helpen, maar dat werd door haar vader verboden. Ze ging uiteindelijk niet, maar haalde wel 10 jaar later het verpleegstersopleiding van het Witte Kruis.
Tegen de zin van haar vader ging Anna Reynvaan stiekem ervaring opdoen in het verplegen in het Burgerziekenhuis in Amsterdam. In dit particuliere ziekenhuis, bedoeld voor zieke burgers, werkte ze in de nachtdienst. Om 's avonds ongezien het huis uit te komen, kreeg ze hulp van haar zusjes. Toen haar vader erachter kwam, verzette hij zich niet langer tegen de wens van zijn dochter, die inmiddels in de dertig was.
Het eerste insigne van het Witte Kruis, omstreeks 1883 aan een twaalftal gediplomeerde ziekenverpleegsters uitgereikt, bestond uit een rood schild met daarop een wit kruis. Dit insigne werd aan een zilveren ketting om de hals gedragen. Daarna kwam voor alle volgende gediplomeerden en in veel grotere aantallen, dit ...
Op 17 mei 1883 begon Anna Reynvaan als adjunct-directrice in het Buitengasthuis, het latere Wilhelmina Gasthuis, te Amsterdam. Haar taak was het om orde op zaken te stellen, het huishouden te runnen en een verplegingsdienst op poten te zetten. Samen met geneesheer-directeur Jacob van Deventer, met wie ze het goed kon vinden, nam ze de modernisering van de verpleging ter hand.
De eerste gestructureerde cursus voor Ziekenverpleging in Nederland startte in 1883 in het Buitengasthuis. Anna Reynvaan was verantwoordelijk voor het praktische deel, geneesheer Van Deventer verzorgde de theorie. De praktijkopleiding nam twee tot drie jaar in beslag. Voor de cursus selecteerde Reynvaan alleen ontwikkelde, beschaafde vrouwen. De leerling-verpleegsters waren inwonend en kregen een salaris van 125 gulden per jaar. Geleidelijk verdrongen deze opgeleide verpleegsters de ongeschoolde zaalmeiden en -knechten. De cursus was een succes en zou al snel als voorbeeld dienen voor andere grote ziekenhuizen.
Tot het moment waarop Anna Reynvaan in 1883 haar intrek nam in het sombere Buitengasthuis zwaaide Antontia Stelling, de vrouw van geneesheer Jacob van Deventer, er de scepter. Het was haar tot dat moment niet gelukt om de psychiatrische verpleging te reorganiseren. Zelf haalde Antonia in 1893 als een van de eersten het diploma voor krankzinnigenverpleegster. Antonia en Anna waren 2 belangrijke vrouwen in Van Deventer's leven.
De voor jou geselecteerde dossiers verschijnen naast elkaar. Je kunt via het pijltje in de rode balk aan de zijkant van het dossier verder klikken.
Reacties
Kim 01-02-2016
In het rijtje 'literatuur over verpleging en WO-I' ontbreken 3 belangrijke titels: - Ellen N La Motte: Het kielzog van de oorlog - Enid Bagnold - Dagboek zonder data - Mary Borden - Verboden gebied Uitgebracht door De Bezige Bij als een drieluik. Het zijn drie verpleegkundigen ten tijde van WO-I die schrijven over hun ervaringen. Met name het boek van Ellen N la Motte is zeer illustrerend. Het boek is ten tijde van de oorlog gecensureerd geweest omdat het de 'jongens' teveel zou demotiveren. Reactie FNI: Kim, dank voor je aanvulling. Het klopt wat je signaleert. We hebben de enorme hoeveelheid dagboeken van verpleegsters uit deze oorlog er niet in vermeld.Het zijn er heel veel en op zich is het al een apart dossier waard. Dus er wordt aan gewerkt!