Literatuur

Op zoek naar geschikte titels om je verder te verdiepen in de geschiedenis van verpleging en verzorging? Kijk dan hier.

Bekijk dit dossier

Verplegen in de wijk

Wijkverpleging staat volop in de schijnwerpers. Begrippen als 'Rust, Reinheid en Regelmaat' zijn terug van weggeweest.

Bekijk dit dossier

Literatuur

Wil je meer te weten komen over de historie van de verzorgende en verpleegkundige beroepen? We hebben een literatuurlijst met een aantal standaardwerken voor je samengesteld, die samen een goed overzicht geven van de ontwikkeling en de geschiedschrijving.

Meer lezen over Wijkverpleging in actie?

De documentatie, gebruikt om dit dossier samen te stellen, is afkomstig van Myriam Crijns, het fotomateriaal van en Berthy (nu Sunahla) van de Meydenberg.

 Onze tips: 

  • Verslag Landelijke Studiedag Wijkverpleging met daarin ook informatie over het ontstaan van de LAW.
  • Landelijk Aktiegroep Wijkverpleging, eerste bulletin, mei 1978
  • Amsterdam Zwartboek, oktober 1978 
  • Landelijke Aktiegroep Wijkverpleging, tweede bulletin, maart 1979
  • Notitie ‘De eigenheid en de ontwikkeling van het wijkverpleegkundig beroep’, Amsterdam oktober 1978
  • Verslag Themadag ‘De Eigenheid en ontwikkeling van het Wijkverpleegkundig Beroep’ gehouden op 11 nov 1978, febr 1979
  • Tekst Lied voor de landelijke studiedag van wijkverpleegkundige op 8 dec 1979
  • Notitie voor Landelijke Studiedag Wijkverpleging “De AWBZ, de rekening gepresenteerd’, zomer 1980
  • Bulletin, herfst, 1981
<
>

Meer lezen over Voortrekkers?

Onze tips:

  • Eindhoven, J.M.B., Een systeem van eerstverantwoordelijke verpleegkundige (Lochem, 1979).
  • Stegge, C. aan de, Gekkenwerk. De ontwikkeling van het beroep psychiatrisch verpleegkundige in Nederland, 1830-1980, Bijlage 22 (Maastricht, 2012).
  • Wijers, S., Als ik wil kan ik duiken… Brieven van Claartje van Aals, verpleegster in de Joods psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch, 1940-1943 (Amsterdam, 1995).

 

Klara (Claartje) van Aals

  • Wijers, S., Als ik wil kan ik duiken… Brieven van Claartje van Aals, verpleegster in de Joods psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch, 1940-1943 (Amsterdam, 1995).*
  • Oosterhof, H., Het Apeldoornsche Bosch: Joodse psychiatrische inrichting, 1909-1943 (Heerlen, 1989).*
  • Jong, L. de, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog (’s Gravenhage, 1975).*

 

Drs. J. K. (Jan) Bastiaanse

  • Aert van, J.F.M. en Bastiaanse J.K. , ‘Personal computer als hulpmiddel bij het leidinggeven in de verpleging’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (1987) 633-639.*
  • Bastiaanse, J.K. ‘Netwerk NIVO-N’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (1989) 279.*
  • Bastiaanse, J.K., ‘De nieuwe kleren van de keizer’, speech bij de opening van het Landelijk Centrum Verpleging & Verzorging (Bussum, 13 oktober 1993).*
  • Gouda Quint, I., Vijf jaar Jan Bastiaanse prijs (Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging, Ede, 2003).*
  • Jongma, R., ‘Verbreding draagvlak voor beroepsgroep’, interview met Jan Bastiaanse bij de opening van het Landelijk Centrum Verpleging & Verzorging (Bussum, 13 oktober 1993).*
  • Spieker, P., ‘LCVV-directie gaat nieuw beleid ontwikkelen’. Een interview met Jan Bastiaanse en Hanneke Hillmann in Verpleegkunde Nieuws (1996) 27-29.*

 

 A. H. M. (Anneke) van den Bergh-Braam

  • Bergh-Braam, A.H.M. van den, Algemene Verpleegkunde (Leiden, 1970).*
  • Bergh-Braam, A.H.M. van den, De hoofdverpleegkundige over leven in het ziekenhuis. Een onderzoek naar de rolonduidelijkheid van hoofdverpleegkundigen (1984).*
  • Bergh-Braam, A.H.M. van den, ‘Over troeven in een moeilijke relatie’, in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (18) 634-639.*
  • Bruinsma, J., ‘Plegen. Interview met prof. dr A.H.M. van den Bergh-Braam’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (22) 658-661.*

 

J. A. (Bien) van den Brink-Tjebbes

  • Regterschot, A. ‘Het gesprek’. Interview met Bien van den Brink-Tjebbes in Reformatorisch Dagblad 9 mei (2014).*
  • Brink-Tjebbes, J.A. van den, De theorie van de verpleegkunde, naar haar aard en functie gedacht (Lochem, 1975).*
  • Brink-Tjebbes, J.A. van den, Verpleging naar de maat. Een verplegingswetenschappelijke optiek (Lochem, 1987).*
  • Brink-Tjebbes, J.A. van den, Verplegen in verbondenheid. De verpleegde centraal: gevolgen voor verplegingspraktijk en verplegingswetenschap (1997).*
  • Teijen, H., ‘Van den Brink-Tjebbes (90) overleden’ in Tijdschrift voor Verpleegkundig Experts (2014) 3.*

 

M. H. E. (Marie) Debrus

  • Moulin, D. de, e.a., Vier eeuwen Amsterdams Binnengasthuis (Wormer, 1981).*
  • Pel, P.K., ‘In Memoriam Zuster Marie Debrus’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging 24 (1914) 46-48.*
  • Stumpff, J. Ed., ‘Zuster M.H.E. Debrus’ in Maandblad voor Ziekenverpleging 20 (1910) 457-459.*
  • Stumpff, J. Ed., ‘In memoriam Zuster M.H.E. Debrus’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging 24 (1914) 4-5.

 

Annie van Eindhoven

  • Eindhoven, J.M.B., Een systeem van eerstverantwoordelijke verpleegkundige (Lochem, 1979).*
  • Eliens, A.M. en Timmer, J.C., ‘Annie van Eindhoven: ruim veertig jaar in de verpleging’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (19), 599-601.*
  • Kemps, H., ‘In memoriam Annie van Eindhoven’ in Verpleegkunde (4), 38.*

 

V. A. (Virginia) Henderson

 

Sophia Henriëtte (Fie) Hooykaas

  • Kuijper, H., Van sanatorium tot zorgfonds. Aantekeningen (uit 1996) over de geschiedenis van Koningsheide
  • Stal, P.L. en Hooykaas S.H., ‘Voorlopige Verplegingsraad’ in Het Ziekenhuiswezen (33) 1-29.*
  • Personalia’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (1971) 586.*
  • Archief van S.H. Hooykaas in Florence Nightingale Instituut (niet geïnventariseerd).*
  • Hooykaas, zr. S.H., ‘Ons verpleegstersinsigne’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (1947) 133.*
  • Hooykaas, zr. S.H., ‘Verslag van een studiereis in Denemarken gedurende mijn vacantie van 2-15 Juli 1946’ in Het Ziekenhuiswezen (1946) 162-169.*
  • Hooykaas, zr. S.H., ‘Tienjarig bestaan van de Wereld Gezondheids Organisatie’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (1958), 185-188.*

 
Jeanne van Lanschot Hubrecht

  • Wat verpleegsters kunnen bereiken, wanneer zij samenwerken', Nosokomos 6 (1906) 10, 153- 156; 11, 178-181; 12, 191-194.
  • Voorbereidende cursussen voor leerling-verpleegsters', Nosokomos 6 (1906) 17, 273-278.
  • Waar gaan wij heen?', Nosokomos 7 (1907) 19, 309-312.
  • Wat verpleegsters kunnen bereiken, wanneer zij samenwerken, Nosokomos 10, 153-156; 11, 178-181 en 12, 191-194.
  • Congres van verpleegsters, Nosokomos 7 (1907) 27, 446-453, idem, 'Rapport, uitgebracht op het Congres te Parijs door Mej. J. C. v. Lanschot Hubrecht', Nosokomos 7 (1907) 33, 549-555/556.
  • Het Internationale Verpleegsterscongres', Nosokomos 9 (1909) 33, 569-572.
  • Een keerpunt, Nosokomos 9 (1909) 39, 669-671.
  • Sociaal werk voor verpleegsters, Nosokomos 9 (1909) 19, 321-325 en vervolg Nosokomos 9 (1909) 20, 337-340.
  • Opleiding en examen voor kraamvrouw verpleegster, Nosokomos 9 (1909) 38, 653-654.
  • Congres van verpleegsters, Nosokomos 10 (1910) 446-453.
  • Het Rapport van den Centra/en Gezondheidsraad (Amsterdam 1911).
  • Waarom is een wettelijke regeling van opleiding en examens voor verplegenden van staatswege dringend nodig? (Amsterdam z.j.).
  • Bridges, A History of the lnternational Council of Nurses 1899-1964, 33.
  • Nannie Wiegman, Van groot gewicht: over de International Council of Nurses, 1889-1999, Tijdschrift voor de Geschiedenis der Verpleegkunde 6 (1999) 1 (maart) 1-2.

Helena Adriana (Heleen) Melk

  • Haeseker, B. en Lieburg, M.J. van, De geschiedenis van het HAGA ziekenhuis, 1923-2007 (Rotterdam, 2007).*
  • Melk, H.A, Zr., De praktijk der ziekenverpleging (Gorinchem, 1947).*
  • Richter-Uitdenbogaardt, W., ‘In memoriam Zuster Melk’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging (1974) 27-45.*
  • Romein-Verschoor, A., ’In memorian Heleen Melk (1888-1973)’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging 1973 (26) 1201-1202.*
  • Stegge, C. aan de, Gekkenwerk. De ontwikkeling van het beroep psychiatrisch verpleegkundige in Nederland, 1830-1980 Bijlage 22, 1032 (Maastricht, 2012).*

 

Cornelia Jacoba Maria (Kick) Nieland

  • Koch, H. en Roessink J., ‘Inspecteur en adviseur. Interview met mevrouw C.J.M. Nieland’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging 8 (1986) 230-235.*
  • Nieland, C.J.M., Laan, L. van der, en Rooyackers, P.F., Verpleegkundige lessen diploma B (Leiden 1969).*
  • Nieland, C.J.M. en Nordheim, J.J. von, ‘Overwegingen omtrent de titel, toe te kennen aan de MBO-VPer en aan de HBO-Ver’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging 4 (1984) 120.*
  • Stegge, C. aan de, ‘In Memoriam Kick Nieland’ in Tijdschrift voor Verpleegkundigen (2005) 11.*

 

Bertha Vos 

  • Kool-Blokland, J.L. De zorg gewogen. Zeven eeuwen godshuizen in Middelburg (Middelburg, 1990) 248-254.*

  • Lamping, C.A. ‘In memoriam’, in Maandblad voor Ziekenverpleging (1896) 2.*

  • Lieburg, M.J. ‘Een nuttig en ten sterkste verlangd wordend hospitaal’. De geschiedenis van het Academisch Ziekenhuis Utrecht, 1817-1992 (Rotterdam, 1992) 21-30.*

  • Maandblad voor Ziekenverpleging (1892) Bijvoegsel.* 

 

* geraadpleegd bij het samenstellen van dit dossier

<
>

Meer lezen over Kinderverpleging?

Onze tips:

  • ’t Hart, P.D. Het zieke kind in goede handen. 100 jaar gezondheidszorg in het Wilhelmina Kinderziekenhuis (Zwolle, 1988).
  • Lieburg, M.J. van, De geschiedenis van het Sophia Kinderziekenhuis te Rotterdam (Rotterdam, 2004).
  • Wijsenbeek, Thera, Zieke Lieverdjes, 125 jaar kinderzorg in het Emma Kinderziekenhuis (Amsterdam, 1990). *
  • Zieke lieverdjes. 150 jaar Amsterdamse kindergeneeskunde Special van ‘Ons Amsterdam’, jaargang 67 (2015).


* geraadpleegd bij het samenstellen van dit dossier

<
>

Meer lezen over verplegen tijdens WO I?

Onze tips:

  • Bergen, Leo van, Zacht en Eervol. Lijden en sterven in de Grote Oorlog 1914-1918 (Manteau 2014).
  • Hastings, Max, Catastrophe. Europe goes to war 1914 (London, 2013).*
  • McEwen, Yvonne, In the company of nurses. The history of the British Army Nursing Service in the Great War (Edinburgh, 2014).
  • Moeyes, Paul, Buiten schot. Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog 1914-1918 (Utrecht, 2011).

Literatuur:

  •  ‘Amsterdamsche brieven’, Sumatra post (1915).*
  • ‘Begrafenis Rosa Vecht’, Algemeen Handelsblad (15-01-1920).*
  • Bergen, Leo van, Het Nederlandsch Roode Kruis en de hulp aan vluchtelingen in 1914 en 1918, lezing Western Front Association (2009).*
  • Bergen, Leo van, Zacht en Eervol. Lijden en sterven in de Grote Oorlog 1914-1918 (Manteau 2014).
  • Bergen, Leo van, ‘Would it not be better to just stop?’ Dutch medical aid in World War I and the medical anti-war movement in the interwar years, First World War Studies (online 2011)
  • ‘Binnenland: Rosa Vecht’, Nieuw-Israëlitisch Weekblad, (12-02-1915).*
  • Brabers, Jules en Rob Lemmens, Luik, augustus 1914 (Soesterberg, 2009).*
  • ‘Een daad van piëteit tegenover Zuster Vecht’, Tijdschrift voor Ziekenverpleging, jg 25, nr 11 (1915) 398-399.*
  • ‘Eene heldin!’, Het Nieuws van den Dag voor Nederlandsch-Indië (08-04-1915).*
  • ‘Een Hollandsche verpleegster op het slagveld gedood’, Nieuwe Tilburgsche Courant ( 21-02-1915).*
  • ‘Examens’, Maandblad voor Ziekenverpleging, jg 17, nr 5 (1907) 244.*
  • Gezelle Meerburg, G.F., Algemeene Ziekenverpleging (1929).*
  • Hastings, Max, Catastrophe. Europe goes to war 1914 (London, 2013).*
  • ‘Het Roode Kruis te Maastricht’, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, jg 1915, pag. 1215.*
  • ‘In memoriam Zuster Rosa Vecht’, Tijdschrift voor Ziekenverpleging, jg 25, nr 4 (1915) 107.*
  • Lipschits, Isaac, Tsedaka. Een halve eeuw joods maatschappelijk werk in Nederland (Zutphen, 1997).*
  • Macmillan Company, The, A war nurse’s diary. Sketches from a Belgian Field Hospital (New York, 1918).*
  • McEwen, Yvonne, In the company of nurses. The history of the British Army Nursing Service in the Great War (Edinburgh, 2014).
  • Mitton, G.E., The cellar-house of Pervyse. A tale of uncommon things from the journals and letters of the barones T’serclaes and Mairi Chisholm (London, 1916).*
  • Moeyes, Paul, Buiten schot. Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog 1914-1918 (Utrecht, 2011).
  • Munck, Luc de, De Grote Moeder in de Grote Oorlog. Hulpverlening van het Rode Kruis tijdens de Eerste Wereldoorlog (Ieper, 2000).*
  • ‘Naamlijst der leden van den Nederlandschen Bond voor Ziekenverpleging.’ Maandblad voor Ziekenverpleging, jg 18, nr 1 (1908).*
  • Norel, Willem van, Joods leven in Elburg (Elburg, 2014) 193-198.*
  • ‘Overlijdensadvertentie’, Algemeen Handelsblad (07-02-1915).*
  • ‘Overlijdensadvertentie’, Nieuw-Israëlitisch Weekblad (12-02-1915).*
  • Perneel, Philip, Dr., ‘Standbeeld voor een vergeten heldin’ , De Stentor (Zwolle, 13-12-2008)
  • Souttar, H., A surgeon in Belgium (London, 1915).*
  • Vanleene, Patrick, Op naar de Grote Oorlog. Mairi, Elsie en de anderen in Flanders Fields (Brugge, 2001)
  • Vanleene, Patrick, Les demoiselles de Nieuport. De Britse en de Bretoenen, 1914-1917 (Gent, 2015)
  • Verbeet, G.J.B., Het Rode Kruis afdeling Maastricht – Clubblad Mannenkoor Wieker Eindrach, nr 81 (Wieke, 2009).*

* geraadpleegd bij het samenstellen van dit dossier.

 

<
>

Reacties

Kim 01-02-2016

In het rijtje 'literatuur over verpleging en WO-I' ontbreken 3 belangrijke titels: - Ellen N La Motte: Het kielzog van de oorlog - Enid Bagnold - Dagboek zonder data - Mary Borden - Verboden gebied Uitgebracht door De Bezige Bij als een drieluik. Het zijn drie verpleegkundigen ten tijde van WO-I die schrijven over hun ervaringen. Met name het boek van Ellen N la Motte is zeer illustrerend. Het boek is ten tijde van de oorlog gecensureerd geweest omdat het de 'jongens' teveel zou demotiveren. Reactie FNI: Kim, dank voor je aanvulling. Het klopt wat je signaleert. We hebben de enorme hoeveelheid dagboeken van verpleegsters uit deze oorlog er niet in vermeld.Het zijn er heel veel en op zich is het al een apart dossier waard. Dus er wordt aan gewerkt!

Meer lezen over het Prinsengracht Ziekenhuis?

Onze tips:

  • Boer, H.W.J. de, Prinsengracht Ziekenhuis 25 juli 1843 - 25 juli 1983 (Amsterdam, 1983).*
  • Boer, Herman W.J. de en Pley, Gerard, Grachtenzusters (Amsterdam, 1993).*
  • Hingh, Anna de, Hurk, Titus van der en Koelewijn, Jannetje, 769 - Gezichten van het Prinsengrachtziekenhuis (Amsterdam, 2008).*

 

* geraadpleegd bij het samenstellen van dit dossier

<
>

Meer lezen over Florence Nightingale?

Onze tips:

  • Naber, Johanna W.A., Wegbereidsters, (Utrecht, 1928).
  • Nightingale, Florence, Over ziekenverpleging. Wat men, om de herstelling te bevorderen, te doen en te vermijden heeft (Rotterdam, 2005).
  • Small, Hugh, Florence Nightingale, avenging angel (New York, 1998).

Literatuur:

  • Figes, Orlando, et al., De Krimoorlog of de vernedering van Rusland, (Amsterdam, 2010).*
  • Isphording, Benita, Florence Nightingale en de verpleging van toen tot nu (Lochem, 1970).*
  • Naber, Johanna W.A., Wegbereidsters (Utrecht, 1928).*
  • Nightingale, Florence, Over ziekenverpleging. Wat men, om de herstelling te bevorderen, te doen en te vermijden heeft (Rotterdam, 2005).*
  • Russell, William Howard, Despatches from the Crimea 1854-1856 (London, 1966).*
  • Small, Hugh, Florence Nightingale, avenging angel (New York, 1998).*

* geraadpleegd bij het samenstellen van dit dossier

<
>

Meer lezen over Anna Reynvaan?

Onze tips: 

  • '17 Mei 1883 - 17 November 1895 Jubileum in het Wilhelmina-Gasthuis', Tijdschrift voor Ziekenverpleging, jg 6, nr 3 (1895) 33-36.
  • Brink-Poort, Martha van, Anna Reynvaan (Amsterdam, 1979).
  • Naber, Johanna W.A., Het leven en werken van Jeltje de Bosch Kemper (Haarlem, 1918).

Literatuur:

  • 'De Nederlandsche Bond voor Ziekenverpleging', Maandblad voor Ziekenverpleging, jg 3, nr 6 (1893) 117-123.*
  • 'Herdenking van den 70sten verjaardag van Mej. J.P. Reijnvaan', Tijdschrift voor Ziekenverpleging, jg 24, nr 8 (1914) 289-304.*
  • 'Jeltje De Bosch Kemper Nummer', Maandblad voor Ziekenverpleging, jg 23, nr 1 (1913) 2-17.*
  • 'Opening Anna Reijnvaanschool, annex woonhuis voor leerlingen, bij het Wilhelmina Gasthuis te Amsterdam, op 12 mei', Tijdschrift voor Ziekenverpleging jg 23, nr 12 (1970) 642-645.*
  • Reynvaan, J.P., Zuster Clara. Schetsen uit het leven eener verpleegster in een stedelijk gasthuis
  • 'Verslag van de Samenkomst van belangstellenden in ziekenverpleging op 4 en 5 October 1892, in het Wilhelmina-Gasthuis te Amsterdam', Bijvoegsel van het Maandblad voor Ziekenverpleging, jg 3 nrs 2 en 3 (1892) 34-83.*
  • Wiegman, Nanny, 'Gij completeert zijn arbeid: over de professionalisering van het verpleegkundig beroep (1880-1925)', Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen, Wiskunde en Techniek. Gewina, jg 19, nr 4 (1996) 296-312.*

 * geraadpleegd bij het samenstellen van dit dossier

<
>

Meer lezen over Frederike Meyboom?

Onze tips: 

  • Hillo, Jan van, 100 Jaar zuster Meyboom televisie-uitzending 19 maart 1971 (tekst interview NCRV, Hilversum, 1971).*
  • Meyboom, F., Grepen uit de geschiedenis van zorgen en verzorgen (Amsterdam, 1970).*
  • Rijpstra-Verbeek, Mimi, Dienend in het wit. Het levensverhaal van zuster F. Meyboom (Lochem, 1962).*


* geraadpleegd bij het samenstellen van dit dossier

<
>

Verplegen in de wijk

Wijkverpleging staat volop in de schijnwerpers. Vergrijzing en bezuiniging maken dat de thuiszorg op een andere manier georganiseerd moet worden. Huishoudelijke hulp komt bij gemeenten te liggen, terwijl verpleging en verzorging een taak van de wijkverpleging blijven. De roep om de ‘ouderwetse wijkverpleegster’ weerklinkt. De vraag is dan natuurlijk wat voor iemand dat was. Lees hier alles over de geschiedenis en historie van de wijkverpleging.

1830 - 1900

Nieuwe inzichten

In de tweede helft van de 19e eeuw kreeg de medische wetenschap inzicht in het ontstaan van besmettelijke ziekten. Dit had ook invloed op de zorg aan huis. De - nog ongediplomeerde - kloosterzusters en diaconessen konden de vraag naar hulp aan huis niet meer aan.

Artsen wilden meer preventieve maatregelen op het gebied van hygiëne. De Wet op Besmettelijke Ziekten van 1872 bleek niet voldoende. Die richtte zich vooral op genezing van ziekten.

Preventie, dus het voorkomen van ziektes, stond nog in de kinderschoenen.

<
>

Preventie, een particulier initiatief

Toen bleek dat de Wet op Besmettelijke Ziekten niet voldoende was om besmettelijke ziektes te voorkomen, kwamen geneeskundige inspecteurs in Noord-Holland in actie. In 1875 richtten zij de Noord-Hollandsche Provinciale Vereeniging ‘Het Witte Kruis’ tot Afwering van Epidemische Ziekten en Hulpbetoon tijdens Epidemieën op. Deze koepelorganisatie kwam voort uit tien plaatselijke particuliere verenigingen, met Hilversum als voortrekker. Het Witte Kruis richtte zich op voorlichting over gezondheid en hygiëne, ontsmettingsactiviteiten en bestrijding van pokken. Er kwamen magazijnen met matrassen, lakens, dekens, urinalen en andere benodigdheden voor de thuisverpleging.

<
>

Tinnen urinaal of 'piskannetje'

De oudste modellen urinaal waren gemaakt van tin. Dit urinaal is een staand model. Niet alleen om hem rechtop te kunnen neerzetten maar omdat in die tijd voor het gebruik een knielende houding in bed de gewoonte was. De zieke moest daarbij echter wel ondersteund worden. Bij dit voorwerp hoort een bijzonder verhaal, ...

... uit de herinneringen van verpleegkundige An Poot: 'Ik was op visite bij een oude tante Anna wonend op een kleine boerderij met een ongetrouwde neef. Tante Anna had voordien altijd voor haar oude moeder gezorgd, die 89 jaar is geworden. Opoe heette ook Anna, ik ben dus naar haar vernoemd. Maar na haar dood, vond tante Anna dat ik naar haar vernoemd zou zijn. Ik had zogezegd een streepje voor. Ik was al in de verpleging, vermoedelijk pas 20 jaar. Zij ging er van uit dat ik veel kennis bezat! Op een dag was ik bij haar op visite en zag ik op een tafeltje dat kannetje staan. Ik vroeg haar: tante, hoe komt u aan dit bijzondere kannetje? Zij keek mij ongelovig aan en zei: jij bent toch zuster, weet jij niet wat dit voor een kannetje is? Nee, zei ik, ik dacht dat het een bijzonder tinnen vaasje was. Nou, zei ze, jullie zullen in het ziekenhuis er wel een andere naam aan geven, maar wij noemden dit altijd een : 'PISKANNETJE'. Later mag je van mij erven. Maar toen ik afscheid nam, zei ze: neem het nu maar mee! Dat is het verhaal dat erbij hoort.'


Periode
  • Van 1800 tot 1920





<
>

Lientje de Bussy-Kruysse (1858-1937)

Lientje de Bussy-Kruysse was een van Nederlands eerste gediplomeerde verpleegsters. Haar grote verdienste is geweest dat zij kennis over de wijkverpleging in Nederland heeft geïntroduceerd. Het Britse model was hierbij haar voorbeeld. 

<
>

Kruisverenigingen in alle kleuren

In navolging van Noord-Holland ontstond ook in andere provincies behoefte aan kruisverenigingen. Notabelen richtten in 1900 de eerste plaatselijke neutrale Groene Kruisvereniging op als liefdadigheidsorganisatie. Provinciale afdelingen en de overkoepelende Algemene Nederlandse Vereniging Het Groene Kruis (ANV) volgden. Het katholieke Wit-Gele Kruis zag in 1916 het licht. In 1946 besloot de Bond van Protestants-Christelijke Verenigingen – een samenwerking van protestantse wijkverenigingen – verder te gaan onder de naam Oranje-Groene Kruis. Veel bestaande verenigingen sloten zich aan bij de kruisverenigingen, anderen bleven zelfstandig. Zo ontstond een netwerk van kruisverenigingen over heel Nederland. Een belangrijke schakel in dit netwerk was de wijkverpleegster.

<
>

De pop van zuster Stieltjes

Een wijkverpleegkundige met een pop, als ambassadeur van het vak.

Bekijk dit dossier

1900 - 1950

Beantwoord deze vraag en ontdek welke themadossiers voor jou interessant zijn.

De voor jou geselecteerde dossiers verschijnen naast elkaar. Je kunt via het pijltje in de rode balk aan de zijkant van het dossier verder klikken.

Verberg Ontdek wat deze site jou te bieden heeft