Aafke Gesina van Hulst is de pionier van de wijkverpleging in Nederland. In 1894 begon zij met wijkverpleging op de kaart te zetten. Twee jaar later richtte zij een vereniging op die in 1902 aansluiting vond bij het Groene Kruis.
Aafke Gesina van Hulst is de pionier van de wijkverpleging in Nederland. In 1894 begon zij in Harlingen met een vorm van wijkverpleging. 2 jaar later richtte zij een vereniging op die in 1902 aansluiting vond bij de Vereniging het Groene Kruis. Dankzij haar inzet verspreidde het Groene Kruis zich over heel Friesland.
Groepsportret van de eerste cursus wijkverpleging, met rechts Aafke Gesina van Hulst en naast haar ds. Fleischer
Aafke Gesina van Hulst (of ‘Sien’ zoals haar familie haar noemde) kwam op 28 januari 1868 als domineesdochter in Harlingen ter wereld. Zij groeide op binnen een vooraanstaande familie die zeer betrokken was bij de gemeente en zich inzette voor de arme gezinnen van Harlingen. Dat Aafke van Hulst opgroeide in een doopsgezind milieu heeft zeker bijgedragen aan haar grote gevoel van sociale rechtvaardigheid, haar soberheid, en misschien ook wel aan het feit dat ze een beetje uit de hoogte was.
Geschreven door Aafke Gesina van Hulst en uitgegeven door de Provinciale Friesche Vereeniging Het Groene Kruis. Er moeten van dit boek zeer veel exemplaren in omloop zijn geweest want de 13e druk uit 1928 draagt de vermelding 14e duizendtal. Toch is hiervan vrijwel niets bewaard gebleven. Er zijn geen exemplaren ...
... meer aanwezig in Nederlandse bibliotheken. Het Florence Nightingale Instituut bezit naast de uitgaven uit 1914, 1918, 1922 en 1928 ook de eerste druk uit 1904. Hierin is een door Aafke zelf met de hand geschreven pagina geplakt, met een aanvulling bij de paragraaf over het gebruik van zuigflessen. De pagina is ondertekend met 'Harlingen december 1904' en haar naam.
Aafke van Hulst begon haar werk in de wijk in 1894, nog voor dat de Vereniging Het Groene Kruis was opgericht. Wijkverpleging als georganiseerd beroep was in Nederland, in tegenstelling tot in Engeland, nog een vrij onbekend fenomeen. Geïnspireerd door huisarts dr. P.H. van Eden startte Aafke op eigen initiatief met wijkverpleging in Harlingen. Van hem leerde zij veel over het verplegen van zieken. Hij steunde haar in haar werkzaamheden en beiden waren zij groot voorstander van ‘huisverpleeging door gediplomeerde zusters’. Ook in andere delen van Nederland, bijvoorbeeld in Rotterdam, begon men op die manier met wijkverpleging. Ongewoon was wel dat Aafke Van Hulst dit geheel op eigen houtje deed en dus niet vanuit georganiseerd verband.
De professional die organisatorische taken in een gezin overneemt, heet sinds 1997 verzorgende of helpende. Ook namen als thuisbegeleidster, ouderenhelpster of gezinshulp komen voor. Ze zijn afgeleid van de beroepsbeoefenaren die vanaf begin 20e eeuw in de gezinsverzorging werkzaam waren. Zij waren de praktische vervangsters van moeders, die hun taken in het gezin niet konden vervullen. Er werden hoge eisen aan hen gesteld. Hoe is het beroep van huisverzorgster - zoals de gezinsverzorgende vroeger heette - veranderd? Lees hier alles over de geschiedenis en de historie van de gezinszorg.
In de 19e eeuw was de zorg voor het gezin de taak van de moeder. Als zij ziek was, had dat vaak dramatische gevolgen. Het grootste risico liepen arme huishoudens waar de vader en moeder allebei moesten werken. Het inkomen viel weg en het huishouden ontspoorde. Om ontwrichting van die gezinnen te voorkomen, riepen vermogende particulieren vanaf 1895 verenigingen in het leven. De eerste was ‘Hulp in het Huisgezin’ in Deventer en daarna volgden initiatieven in andere steden in hoog tempo. Ook de verzuilde kruisverenigingen, die vanaf het eind van de 19e eeuw het licht zagen, richtten zich op verbetering van verzorging van het gezin.
Een overzicht van de lange geschiedenis van de gezinsverzorging.
Bekijk dit dossier
Deze helpster van de Katholieke Vereniging ‘Hulp in de Huishouding’ vervangt de moeder in het gezin. Ze schenkt koffie voor vader en verstelt tussen de bedrijven door het linnengoed met de Singer naaimachine. Het kindje kijkt onwennig naar deze rijzige dame in wit uniform.
De komst van de naaimachine verlichtte het werk van gezinsverzorgsters enorm. Het stoppen van sokken en kousen bleef een hele klus, maar dankzij de handnaaimachines, waarvan het merk Singer buitengewoon populair was, konden intensieve naaiklussen en verstelwerk sneller uitgevoerd worden. Tijdens de opleiding kwam ...
De voor jou geselecteerde dossiers verschijnen naast elkaar. Je kunt via het pijltje in de rode balk aan de zijkant van het dossier verder klikken.