Gastblogger Kim de Lange over Evidence-Based-Practice

Kim de Lange is verpleegkundige in het OLVG. Zij schrijft artikelen voor het tijdschrift “Wetenschap@OLVG Verpleegkunde” (voorheen: Onze Lieve Wetenschap – Verpleegkunde). Ze schreef al over de Liefdezusters in Amsterdam en de Witte Woede. In haar meest recente artikel “De geboorte van EBP”, onderzoekt zij de herkomst van Evidence-Based Practice.

Een geschiedenis die nog geen geschiedenis is

Over de opkomst van Evidence-Based Practice

In 2011 behaalde ik mijn hbo-v diploma. Tijdens de opleiding leerde ik over Evidence-Based Practice (EBP). Ik maakte kennis met termen als randomised clinical trial en critical appraisal. Ik leerde waar ik wetenschappelijke artikelen kon vinden en hoe ik deze artikelen kon beoordelen op hun kwaliteit. Toen ik afstudeerde, was EBP voor mij net zo’n vanzelfsprekend onderdeel van de verpleegkunde als het inbrengen van een maagsonde.

De geboorte van EBP

Tot vorig jaar. Toen las ik een bericht waarin stond dat David Sackett, ‘de vader van Evidence-Based Medicine’, was overleden. Dit maakte me nieuwsgierig: als er een vader is, is er een geboorte. Wanneer is Evidence-Based Medicine/Practice geboren? In 1992, zo ontdekte ik. Nog geen 25 jaar geleden! Ik ontdekte ook dat ik tot de eerste generatie hbo-v studenten behoor die is opgeleid in EBP; pas in 2005 begonnen sommige hbo-v’s met het onderwijzen van EBP. Ik zal me hetzelfde afgevraagd hebben als iemand die na 2002 is geboren en ontdekt dat de euro pas vlak voor zijn geboorte is ingevoerd. Wat was er vóór de euro? Wat was er vóór EBP? En wat heeft EBP gebracht?

Liever collega's om advies vragen

Een EBP-criticus zou antwoorden: er is weinig veranderd sinds de introductie van EBP. Nog steeds is de zorg meer authority-based dan evidence-based: verpleegkundigen vragen nog steeds liever collega’s om advies dan dat ze zelf de literatuur in duiken. Bovendien kun je stellen dat de ‘oude’ autoriteiten zoals de docent/specialist/collega, vervangen zijn door nieuwe autoriteiten die gevolgd (moeten) worden: richtlijnen en protocollen. Het recente bericht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), dat zij strenger gaan toezien op het naleven van de richtlijn neusmaagsonde, bekrachtigt deze stelling.

Meer nadenken over wat je doet

Een EBP-aanhanger zal daarentegen antwoorden: de introductie van EBP heeft wel degelijk iets veranderd. EBP heeft verpleegkundigen kritischer gemaakt! Verpleegkundigen denken meer na over wat ze doen en hoe ze dit doen; immers iets op een bepaalde manier doen omdat je het altijd zo doet, is nu echt not-done.

Weet jij het?

Tja… Hebben niet de criticus én de aanhanger gelijk? En hebben beiden tegelijkertijd niet ook ongelijk? Een collega die iets beweert, is wat anders dan een multidisciplinaire richtlijn die iets aanbeveelt. En waren verpleegkundigen voor de introductie van EBP dan niet kritisch? Ik weet het niet. Ik kan nu een poging doen om de antwoorden op deze vragen in PubMed te vinden, maar liever vraag ik het jou: weet jij het?