De loopbaan van Bien

Bien Tjebbes kwam in 1924 in Dordrecht ter wereld. Ze kwam al vroeg in aanraking met wat ziekte voor een gezin kon betekenen. Haar vader had tuberculose en moest regelmatig kuren. Haar voorbeeld om de verpleging in te gaan was haar tante, die verpleegster was. Als 5-jarige bond Bien een witte zakdoek om haar hoofd en voelde ze zich verpleegster. In 1943 deed ze eindexamen gymnasium B. Vanwege geldproblemen én omdat ze weigerde de loyaliteitsverklaring te tekenen, kon ze niet studeren. Ze ging de verpleging in en haalde eind 1945 het diploma algemene ziekenverpleging in het Diaconessenhuis in Naarden. Aansluitend deed ze nog de kraam- en wijkaantekening. Tussen 1952 en 1967 werkte Bien Tjebbes als wijkverpleegkundige bij verschillende kruisverenigingen.

 

Naar de universiteit

In 1967 kwam Bien Tjebbes in dienst bij de Geneeskundige Hoofdinspectie van de Volksgezondheid. Hier ging ze zich bezighouden met de verpleegkundige dienstverlening in de maatschappelijke gezondheidszorg. Vanuit deze functie besloot ze in 1969 alsnog de studie Andragogiek aan de Universiteit Utrecht te gaan volgen. Een droom kwam hiermee uit. Ze verdiepte zich tijdens de studie in tal van verpleegkundige theoretische vraagstukken en behaalde in 1974 het doctoraal. De opgedane kennis tijdens haar studie ventileerde ze in vele artikelen voor het Tijdschrift voor Ziekenverpleging en door het houden van lezingen over het belang van theorievorming in de verpleegkunde. In 1978, op 54-jarige leeftijd, trouwde ze met A. van den Brink.

Verpleegkundig model

Als een van de eersten in Nederland lanceerde Bien van den Brink-Tjebbes een verpleegkundige theorie over verplegen. Centraal hierin staan begrippen als eigen verantwoordelijkheid en een holistische mensvisie. Ze ontwikkelde een matrix van 18 zelfzorggebieden en 3 gedragsvarianten. De 18 aspecten van zelfzorg zijn onderling met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar. Schiet op een van die gebieden de zelfzorg tekort, dan kan een verpleegkundige dat tekort aanvullen of overnemen. Van den Brink-Tjebbes liet zich bij het ontwikkelen van het theoretisch wetenschappelijk model inspireren door de Frans-Joodse filosoof Emmanuel Levinas, die de relatie met de ander centraal stelt.

'Ik bén verpleegkundige' 

Bien van de Brink-Tjebbes was tot op hoge leeftijd actief. Ze werd actief in de politiek en sloot zich aan bij de SP, waar ze in 2014 nog op plaats 24 op de kieslijst stond. Haar politieke ambities had ze van jongs af aan meegekregen van haar vader, die lid was van de PvdA en met wie ze langs de deuren ging om te folderen. Ook op kerkelijk gebied was ze tot het laatst toe actief in de plaatselijke kerkgemeenschap. Haar Joodse achtergrond en gedegen kennis van het Oude Testament hebben haar visie op verplegen mede beïnvloed. Haar verpleegkundige theorie vormt nog steeds de basis van zorgplannen in instellingen. Bien van den Brink Tjebbes overleed 5 november 2014 op 90-jarige leeftijd in Amersfoort.